գործնական քերականություն

250․Բացատրի՛ր,թե  ընդգծված  բայերի  իմաստների  տարբերությունը  ո՞րն  է։

Փայտը  կոտրեցի։-Փայտը  կոտրատեցի։Կողպեքը չխկաց  ու  բացվեց։Կողպեքը չխկչխկաց  ու  բացվեց։Հանկարծ  թփերը   խշշացին։-Հանկարծ   թփերը  խշխշացին։Վարպետը  պաստառները  պատից  պոկեց։-Վարպետը  պաստառները  պատից  պոկոտեց։

Կոտրեցի-մի տեղից

Կոտրատեցի-մի քանի տեղից

Չխկաց-մեկ անգամ

Չխկչխկաց-մի քանի անգամ

Խշշացին-մի անգամ

Խշխշացին-մի քանի անգամ

Պոկեց-մի տեղից

Պոկոտեց-մի քանի տեղից

 

 

251.Ա  և Բ  շարքի  բառերի  տարբերությունը գտի՛ր։Բ  շարքը   տրված   բայերով   շարունակի՛ր։

                   Ա                Բ
Կտրել Կտրատել,կտրտել
Թռչել Թռչկոտել,թռվռալ
Վազել Վազվզել
Պատռել պատռտել
Նստել նստոտել
Ջարդել ջարդրտել
Ծակել ծակծկել
Ցատկել ցատկոտել
Ճխլել ճխլատել
Ծամել ծամծմել
Կռռալ կռկռալ
Թափել թափթփել
Կապել կապկպել
Թշշալ թշթշթալ

Ա խմբի բառերը եզակի է իսկ Բ խմբի բառերը հոգնակի։

252․Կտրել,կտրատել,թռչել,թռչկոտել  բայերով  կազմի՛ր  նախադասություններ։

Նա կտրել է կտորը։

Նա կտրատել է կտորը։

Նա թռչել է քարից քար։

Երեխաները թռչկոտում են բակում։

253․Կետերի  փոխարեն     մտածել    բայը  տեղադրի՛ր  համապատասխան    ձևով։

Այդ  մասին  նա  հազար  անգամ   մտածել էր  ու  ոչ  մի  եզրակացություն  չէր  արել։

Դու  ինչի՞  մասին  մտածեցիր ,որ  այդպես  հանկարծակի  վեր  թռար։

Երբ  ես  մտածում  եմ  այդ  մասին,աշխարհը  փոխվում  է  աչքիս։

Երանի՜  մտածեիր   ու   հետո  անեիր,այդ   դեպքում  ամեն  ինչ  ուրիշ  կլիներ։

Մտածեց,  ամեն  ինչ  ծանր  ու  թեթև  արեց  ու  որոշեց  մինչև  հեռանալն  անպայման  տեսնել  նրան։

Մտածիր,  հետո՛  արա,թե  չէ  ստիպված  անընդհատ  ներողություն  ես  խնդրում։

254․Նախադասություններում  գործողություն  կատարողի  անունը  չկա,գտիր՝մեկն  է,թե՞  մեկից  ավելի  (եզակի՞  է,թե՞  հոգնակի)։

Զարմացա։ Եզակի, մեկն է

Տեսանք։ Հոգնակի, մեկից ավելի

Փնտրում  ես։ Եզակի, մեկն է

Վազում  եք։ Հոգնակի, մեկից ավելի

Կտա։ Եզակի, մեկն է

Կհասնեն։ Հոգնակի, մեկից ավելի

264.Պարզի՛ր թե  տրված  բառախմբերն   ի՞նչ  սկզբունքով  են  կազմված։

Ա․Շողում  է,գտնում  եք,վազում  եմ,բերում  եք,քշում  է,կանչում եք,հիշում  ենք,գտնում  են։

Ներկա

Բ․Շողում  էր,գտել եք,վազեց,բերեցիր,քշում  էի,կանչել  եք,հիշեցինք,գտանք։

Անցյալ

Գ․Շողալու  է,գտնլեու  եք,վազեմ,կբերես,քշելու  եմ,կկանչեք,պիտի  հիշենք,գտնեն։

Ապառի

265․Նախադասությունը  լրացրո՛ւ։

Բայն  ունի  երեք  ժամանակ՝  ներկա, անցյալ, ապառի։

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն

               Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն, արդնացա երբ լսեցի այդ խոսքերը, կանգնեցի և տեսա, որ մարդ չկար, դուրս եկա տանից և տեսա, շրժապատումս մարդ չկար, նկատեցի մի շունիկ, բայց նա չի կարող խոսալ կամ խոսում է բայց ես չեմ հասկանում, ման եկա և տեսա մի ծառ, որի վրա ծաղիկներ կար և հարցրեցի․

-Դու՞ք խոսացիք․

-Իհարկե՛, չէ որ գարուն է արդեն․․․

Օ՜, ինչ անուշ է գարնան ձայնը։

Հայրենիքում Ե․ Չարենց

Հայրենիքում

Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին։
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն
Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․

 

Ես իմ անուշ Հայաստանի 

 

Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բարն եմ սիրում,
Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում,
Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման,
Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պա՛րն եմ սիրում։

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև,
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քա՛րն եմ սիրում։

Ո՛ւր էլ լինեմ — չե՛մ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր,
Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր —
Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան — յա՛րն եմ սիրում։

Իմ կարոտած սրտի համար ո՛չ մի ուրիշ հեքիաթ չկա․
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա․
Աշխա՛րհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա․
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում։

Что такое хорошо и что такое плохо

Крошка сын
к отцу пришел,
и спросила кроха:
– Что такое
хорошо
и что такое
плохо?-
У меня
секретов нет,-
слушайте, детишки,-
папы этого
ответ
помещаю
в книжке.

– Если ветер
крыши рвет,
если
град загрохал,-
каждый знает –
это вот
для прогулок
плохо.
Дождь покапал
и прошел.
Солнце
в целом свете.
Это –
очень хорошо
и большим
и детям.

Если
сын
чернее ночи,
грязь лежит
на рожице,-
ясно,
это
плохо очень
для ребячьей кожицы.

Если
мальчик
любит мыло
и зубной порошок,
этот мальчик
очень милый,
поступает хорошо.

Если бьет
дрянной драчун
слабого мальчишку,
я такого
не хочу
даже
вставить в книжку.

Этот вот кричит:
– Не трожь
тех,
кто меньше ростом!-
Этот мальчик
так хорош,
загляденье просто!
Если ты
порвал подряд
книжицу
и мячик,
октябрята говорят:
плоховатый мальчик.

Если мальчик
любит труд,
тычет
в книжку
пальчик,
про такого
пишут тут:
он
хороший мальчик.

От вороны
карапуз
убежал, заохав.
Мальчик этот
просто трус.
Это
очень плохо.

Этот,
хоть и сам с вершок,
спорит
с грозной птицей.
Храбрый мальчик,
хорошо,
в жизни
пригодится.
Этот
в грязь полез
и рад.
что грязна рубаха.
Про такого
говорят:
он плохой,
неряха.
Этот
чистит валенки,
моет
сам
галоши.
Он
хотя и маленький,
но вполне хороший.

Помни
это
каждый сын.
Знай
любой ребенок:
вырастет
из сына
cвин,
если сын –
свиненок,
Мальчик
радостный пошел,
и решила кроха:
“Буду
делать хорошо,
и не буду –
плохо”.

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր, Հարավային դպրոց

Skip to toolbar